Vụ án Đảng cộng sản Úc năm 1951

Nhân đọc bài Đảng cộng sản giữa lòng New York trên BBC Vietnamese mới thấy ở các quốc gia tư bản hàng đầu, đảng cộng sản có thể được thành lập, hoạt động và được pháp luật bảo vệ. Một trong những vụ án nổi tiếng nhất liên quan đến việc này là vụ "Đảng cộng sản Úc kiện Chính phủ Úc" năm 1951. 

Vào thời điểm Đảng cộng sản Trung Quốc giành được toàn bộ Trung Hoa lục địa vào năm 1949, nỗi lo sợ chủ nghĩa cộng sản bành trướng dâng cao ở Úc. Chính phủ mới của Đảng Tự do do Thủ tướng Menzies lãnh đạo quyết tâm loại Đảng cộng sản Úc ra khỏi đời sống chính trị nước này. 

Họ trình Dự luật giải tán Đảng cộng sản ra lưỡng viện Quốc hội vào ngày 27-4-1950 và sau rất nhiều tranh cãi, nó được thông qua vào 19-10-1950 với sự chấp thuận của Đảng Lao động đối lập. Chính phủ Menzies ngay lập tức phê chuẩn đạo luật này và nó có hiệu lực ngay ngày hôm sau.

Đã chuẩn bị từ trước, Đảng cộng sản Úc lập tức khởi kiện Chính phủ lên Tòa án tối cao liên bang Úc. Bên bị và bên nguyên đều được đại diện bởi những cái tên sáng chói nhất của đoàn luật sư Sydney và đoàn luật sư Melbourne. Cuộc chiến pháp lý kết thúc với phán quyết ngày 9-3-1951 của Tòa án tối cao cho rằng, đạo luật giải tán Đảng cộng sản vượt quá thẩm quyền của Quốc hội và do đó trái với Hiến pháp. Các thẩm phán Úc thậm chí còn bảo vệ quan điểm xét xử của mình bằng cách viện dẫn án lệ nổi tiếng "Marbury kiện Madison" năm 1803 của Mỹ, vốn là vụ án có ảnh hưởng lớn nhất đến cấu trúc tam quyền phân lập của nước Mỹ.

Tuy vậy, Chính phủ Menzies chưa muốn dừng lại. Họ tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý ngay trong năm 1951 để sửa đối Hiến pháp nhằm mở đường cho việc Quốc hội thông qua đạo luật giải tán Đảng cộng sản. Kết quả, họ giành thắng lợi ở 3/6 tiểu bang (gồm Queensland, Western Australia và Tasmania) nhưng lại thua trên số phiếu phổ thông với 49,44% số phiếu, trong khi có 50,56% cử tri nói không với đề xuất sửa đổi này.

Đảng cộng sản Úc thoát hiểm trong gang tấc và tiếp tục hoạt động cho đến năm 1991 thì tự giải tán theo sự thoái trào của chủ nghĩa cộng sản trên thế giới.

Một đảng cộng sản khác của Úc được thành lập năm 1971 và vẫn hoạt động cho đến ngày nay với vai trò gần như không đáng kể trên chính trường Úc. Thắng lợi quan trọng đầu tiên của họ là ghế Hội đồng thành phố Auburn ở tiểu bang New South Wales và đây là người cộng sản thứ 4 được bầu vào các hội đồng địa phương trên khắp nước Úc.

Ở Việt Nam, mặc dù Hiến pháp không cấm lập đảng và không cấm các đảng khác hoạt động, nhưng trên thực tế không có cơ hội nào cho một đảng phái chính trị khác Đảng cộng sản Việt Nam được phép hình thành, ngay cả khi những người khởi xướng có tuyên bố họ là một đảng cộng sản đi chăng nữa. Hai đảng cộng sản cùng tồn tại trên một nước cộng sản dường như là hiện tượng chưa từng có tiền lệ. Ảnh: Đảng kỳ của Đảng cộng sản Úc ngày nay.

Ảnh: Đảng kỳ của Đảng cộng sản Úc ngày nay.