Trịnh Hữu Long

Suốt thời học sinh và sinh viên của mình trong thập niên 90 và những năm 2000, chuyện Hoàng Sa và một phần Trường Sa bị Trung Quốc cưỡng chiếm không hề được nhắc đến trên bất cứ cuốn sách giáo khoa hay tờ báo nào. Bọn trẻ con chỉ lờ mờ biết chuyện đó qua những lời đồn đại của người lớn. Hoàng Sa và Trường Sa hoàn toàn mờ nhạt trong kí ức của cả thế hệ mình. Mãi cho đến năm 2008-2009, lần đầu tiên mình thấy vấn đề này được xới lại trên phương tiện chính thống qua một loạt bài báo của nhà báo Đoan Trang, khi đó còn là phóng viên của báo VietNamNet. Loạt bài có tính hiện tượng đó thức tỉnh trở lại ý thức của mình và có lẽ là rất nhiều người khi đó về những hòn đảo đã mất. Và cũng kể từ đó, tuyến đề tài về biển đảo trở lại trên các sạp báo. Cái giá mà nhà báo Đoan Trang phải trả cho việc này là 9 ngày tù, bị đuổi việc, bị đồng nghiệp cô l

Mỗi lần viết các bài báo về Trung Quốc có sử dụng tài liệu tiếng Anh, mình đều được ban biên tập yêu cầu dịch tên người, tên địa danh Trung Quốc từ phiên âm quốc tế sang tiếng Việt. Ví dụ tỉnh Shanxi thì phải phiên thành "Sơn Tây". Điều này tạo ra rất nhiều bất tiện cho cả người viết lẫn người đọc, khi danh từ riêng của Trung Quốc trong tiếng Việt lại không đồng bộ với các ngôn ngữ khác, đặc biệt là tiếng Anh. Khó khăn sẽ đến khi chúng ta tìm cách google dữ liệu về các địa danh, nhân vật này. Mỗi khi muốn nói về một nhân vật Trung Quốc với người nước ngoài, mình thường phải tìm cách tả người thay vì đơn giản là gọi tên ông ta trong phiên âm quốc tế.  Việc này có lẽ bắt nguồn từ sức ảnh hưởng mạnh mẽ của tiếng Trung trong tiếng Việt, cũng như một thời gian dài quen sử dụng phiên âm. Khắc phục sự bất tiện này không khó, chỉ cần báo chí khởi đầ

Ranh giới hợp lý giữa pháp luật và đạo đức gia đình trong vụ Dương Tự Trọng có lẽ nên là sự im lặng của Trọng trước lời cầu cứu của Dương Chí Dũng, chứ không phải là việc Trọng làm giả hồ sơ và tổ chức cho Dũng chạy trốn (ngay cả khi Trọng đã biết có quyết định khởi tố bị can với Dũng). Pháp luật không nên đòi hỏi Trọng phải tố cáo Dũng và nên tôn trọng sự im lặng của Trọng, như một cách tôn trọng những giá trị đạo đức căn bản nhất của một gia đình. Nhưng mặt khác phải nghiêm khắc với hành vi tiếp tay cho tội phạm, bất kể họ là anh em ruột của nhau.  Nhiều người bênh vực và có cảm tình với Trọng, coi Trọng như một hình mẫu đại trượng phu, hảo hán. Họ chỉ bênh vực và có cảm tình được, chừng nào họ là người ngoài cuộc, hoặc được hưởng lợi từ sự vi phạm pháp luật của Trọng. Còn nếu họ là nạn nhân của hành vi "hảo hán" đó, họ sẽ